(Thethaovanhoa.vn) - Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là tín ngưỡng đầu tiên của thế giới được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Theo thống kê, cả nước hiện có trên 1.400 địa điểm có di tích thờ cúng các Vua Hùng và nhân vật liên quan đến thời đại Hùng Vương. Riêng Phú Thọ có hơn 300 di tích liên quan đến thời Hùng Vương, trong đó có trên 100 di tích thờ Vua Hùng.
Ngày 22-10, Khu Di tích lịch sử Đền Hùng tổ chức hội nghị họp bàn với đại diện lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị: Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Công thương; Thông Tin và Truyền thông; Công an tỉnh; Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; Báo Phú Thọ; Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật và Uỷ ban nhân thành phố Việt Trì để lấy ý kiến đóng góp xây dựng dự thảo nội dung tổ chức các hoạt động Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm Kỷ Hợi 2019.
Tỉnh đã thông qua công tác kiểm kê để nắm được tổng thể và thực trạng không gian Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, từ đó có biện pháp bảo tồn, khôi phục và phát huy đồng thời đề xuất Bộ VH-TT&DL ban hành văn bản bổ sung nội dung hướng dẫn tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương tại các di tích thờ cúng Vua Hùng và các nhân vật liên quan đến thời đại Hùng Vương trong cả nước để thực hành thống nhất.
Sau 4 năm kể từ năm 2014, cùng thời điểm tỉnh Phú Thọ thay mặt đồng bào cả nước dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng ngày mùng 10 tháng 3 tại Điện Kính Thiên trên đỉnh Nghĩa Lĩnh - Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, các địa phương ở Phú Thọ có di tích thờ cúng Hùng Vương, các tướng lĩnh thời đại Hùng Vương cũng đã đồng loạt làm lễ dâng hương, tri ân công đức các bậc tiền nhân có công mở núi, đắp nền, dựng nên bờ cõi.
Giỗ Tổ Hùng Vương Ảnh: TTXVN
Sau khi Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO vinh danh, UBND tỉnh đã phê duyệt đề tài khoa học “Điều tra, nghiên cứu phục dựng và chuẩn hóa nghi lễ thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”, đây là căn cứ chuẩn hóa nghi lễ thờ cúng Hùng Vương để thực hành tại các di tích thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ và các di tích thờ cúng Hùng Vương trên cả nước. Tỉnh không chỉ quan tâm tôn tạo Khu Di tích lịch sử Đền Hùng mà còn tăng cường đầu tư tu bổ nhiều di tích tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương thuộc các xã vùng ven Đền Hùng và trong tỉnh, nhằm đảm bảo không gian thiêng cho quần chúng nhân dân thực hành, tổ chức các nghi lễ tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đảm bảo trang nghiêm, đúng với nghi thức truyền thống địa phương. Các ngành chức năng của tỉnh tiếp tục sưu tầm các truyền thuyết, sắc phong, ngọc phả, tài liệu Hán Nôm; khôi phục và tổ chức tốt một số lễ hội dân gian liên quan đến Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương như: Lễ hội Trò Trám, lễ hội làng He, lễ rước vua về làng ăn tết, lễ rước ông Khiu bà Khiu, lễ hội ném chài, lễ hạ điền và tín ngưỡng phồn thực, lễ dâng bánh chưng - bánh giầy.
Công tác tuyên truyền, quảng bá tổ chức các nghi lễ Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng trên phương tiện thông tin đại chúng được chú trọng, phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức. Tỉnh bước đầu đưa nội dung Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương vào chương trình giáo dục ngoại khóa trong các trường học phổ thông; tổ chức cho các em học sinh chăm sóc, tham quan các di tích thờ cúng Hùng Vương. Bên cạnh việc phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, kiểm kê khoa học các di tích thờ cúng Hùng Vương, tỉnh còn thực hiện tu bổ, tôn tạo Khu Di tích lịch sử Đền Hùng theo quy hoạch phát triển mở rộng; việc xây dựng tạo sự đồng bộ, hài hòa giữa cảnh quan môi trường, mạng lưới giao thông nhằm tạo điều kiện thuận lợi và ấn tượng tốt đẹp cho đồng bào hành hương về lễ Tổ.
Từ nguồn xã hội hóa của các cá nhân, tổ chức, nhiều hạng mục trong Khu Di tích lịch sử Đền Hùng đã được tu bổ, tôn tạo hoặc xây dựng mới như thay mới toàn bộ đường bậc từ cổng chính lên đền Thượng, tôn tạo sân đền Hạ, cải tạo chùa Thiền Quang, xây dựng cảnh quan khu vực chân núi như hoàn thành đường trục hành lễ, bãi đỗ xe, hồ sinh thái. Nhiều di tích tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trong tỉnh tiếp tục được bảo tồn, tu, tạo điều kiện để nhân dân địa phương có không gian tổ chức các nghi lễ tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đảm bảo trang nghiêm, đúng với nghi thức truyền thống. Với các xã vùng ven Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, bên cạnh việc tham gia các hoạt động dịp lễ hội Đền Hùng, chính quyền và người dân còn tích cực quản lý, bảo tồn quần thể di tích văn hóa có từ thời Hùng Vương như miếu Giã, chùa Quan Mạc, trong đó tiêu biểu là Đình Cả, nơi thờ tự Hùng Vương thứ 16, 17 và 18 ở xã Tiên Kiên, huyện Lâm Thao.
Để tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương phát huy giá trị di sản, trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục phối hợp với các ngành liên quan đẩy mạnh việc thực hiện Chương trình Quốc gia về “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” với phương châm: Vừa huy động sự tham gia tối đa của cộng đồng trong việc giữ gìn, sáng tạo và chuyển giao di sản, vừa nâng cao năng lực quản lý của chính quyền các cấp trong việc bảo vệ di sản, để việc bảo tồn Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trở thành hình mẫu trong công tác quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống.
Gia Minh