(Thethaovanhoa.vn) - Tôi sinh ra tại Đại Lộc - Quảng Nam. Nơi mà hằng năm có ít nhất 1 trận bão hoặc cơn lũ, dân quê tôi luôn ở trạng thái sẵn sàng ứng phó và chuẩn bị, đó cũng là lý do sao mà nhà cửa ở đây hầu như có gác hoặc xây kiên cố dù gia cảnh nhiều người còn khó khăn. Lũ về thì mùa màng năm sau mới được phù sa bồi đắp tốt chứ không hẳn tiêu cực hoang tàn.
Trời chuyển mưa dân quê đã biết dự đoán có lũ về hay không, tất nhiên lũ to nhỏ còn do thiên nhiên, nhưng vẫn chủ động chuẩn bị mớ gạo mắm, đủ chống đói trong thời gian cả tuần.
Mỗi lần lũ quét, đài báo thiệt hại hàng tỷ, cứu trợ hàng tỷ này tỷ nọ... nhưng đến tay dân nhiều khi cũng không có gì nhiều hơn mì tôm, gạo (có khi gạo mốc), nước mắm hoá chất... Năm 1999 trận lũ lịch sử, tôi đi nhận gạo 1 lần bị gạo mốc, lần thứ 2 nhận được 1,5 gói mì tôm vì lý do nhà 3 khẩu, mỗi người nửa gói!
Dọn dẹp trường học sau lũ
Tôi luôn tự hỏi : Sao ai cũng đi cứu trợ bằng mì tôm? Hay làm cho có phong trào?
Như làng tôi ở nước chỉ ngâm thôi, đường bê tông hoá không có gì phải gọi là thiệt hại? Lũ ngâm có 1-2 ngày là bình thường. Khổ nhất của lũ là dọn nhà khiêng đồ và dọn bùn non! Thường mất mát lớn nhất và thiệt hại sau lũ là hoa màu, vật nuôi và ô nhiễm môi trường (trừ những trường hợp chết người lũ cuốn thì là thiệt hại về mạng người).
Làm gì đến nỗi bà con làng tôi đói mà phát mì tôm? Sao không xác định được ai hay khoanh vùng nào đang đói, ai đang cần thực phẩm cứu đói khẩn? Cũng giá trị tương đương thùng mì tôm thì sao không quy đổi các vật dụng hay nhu yếu phẩm khác phù hợp từng khu vực (nơi bị quét nặng hãy cho thực phẩm mì gạo dầu, nơi chỉ bị ngâm thì nên cho giống...)
Lũ rút xong các xe từ thiện mì tôm về phát? Và hài hước hơn như hôm nay xem hình từ quê gửi lên là mỗi nhà 1 thùng mì tôm kèm 1 ổ bánh mì! Mà làng tôi rõ ràng không bị cô lập hay đói, sao ko dành những phần quà này đến những vùng cần khẩn cấp hơn, các vùng họ thật sự bị mưa đói những ngày qua và đang ngóng chờ?.
Cả làng sạc nhờ điện thoại do mất điện sau lũ
Từ thiện là tốt, tương trợ là tốt nhưng mảng tối sau lưng đó là gì?. Làm cho khoẻ cho nhanh mà được tiếng đùm bọc nên cứ mua mì tôm, không cần biết chỗ đó có nhất thiết phải cứu trợ không? Họ có cần không? Xin đừng phát đại trà. Hãy để dành những phần quà tới tay những hoàn cảnh thật sự khó khăn.
Cứu đúng nơi và đúng người, đúng việc!
Những mong muốn thiết thực của người dân sau bão lụt (ngoài mỳ tôm):
Tập trung cho các vùng lũ mỗi huyện vài xe phun nước rửa đường? Thông thoáng đường xá cho con trẻ đến trường?
Dồn tiền tặng mỗi xã vùng lũ vài máy phát điện, cho dân dùng liên lạc thông tin khi nước rút, đặt mỗi cụm 1 máy cho bà con dùng trong khi chờ điện cao thế.
Cho mỗi gia đình vùng lũ vài chục thùng nước sạch (loại 20 lít) dùng nấu và uống trong khi chờ khơi trong giếng? Ví như 1 thùng mì thì nên cho 4 thùng nước 20lít (tương đương nhau, mỗi thùng nước chỉ 10k).
Cho mỗi hộ đèn sạc dự phòng cho đêm hôm mất điện? 1 cái đèn sạc khoảng tương đương 2-3 thùng mì tôm. Những mạnh thường quân nhỏ lẻ vẫn có thể mua vì kinh phí không quá cao.
Nếu có thể cho tiền mặt cho dân tự mua thứ họ cần (ít nhiều tuỳ lòng), giúp các gia đình neo đơn, hộ nghèo trong làng. Không nên phát đại trả, ai cũng có phần cho vui.
Cho mỗi làng cái ghe nhôm để cứu hộ, cho phao và áo phao, cho tủ thuốc y tế? Mỗi áo phao bằng 2 thùng mì, hoặc 1 tủ thuốc, túi thuốc bằng 1 thùng mì... cho mỗi nhà vài đôi ủng đi cho khỏi lở loét nước ăn chân, thuốc y tế thường cần là tiêu chảy, băng cá nhân, thuốc sát trùng, dầu, thuốc trị nấm viêm da (quy đổi các loại thuốc này bằng 1 thùng mì tôm mỗi phần)
Cho mỗi trường học 1 máy bơm công suất to hoặc 1 máy phát điện cho thầy cô đỡ vất vả quét dọn bùn non khi nước rút?
Hay như cho các phiếu khám sức khoẻ người già, thuốc bổ và điều trị theo dõi miễn phí cho trẻ em và người già tại vùng ngập lụt.
Có chế độ hỗ trợ đặc biệt cho gia đình người chết, hỗ trợ con em họ đến trường hoặc nuôi đủ 18 tuổi. Lo cho người ở lại, hỗ trợ mai táng kịp thời.
Hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại về giống và vật nuôi, tái đàn hoặc cho vốn ban đầu ...
Bao nhiêu thứ không làm sao các đoàn cứ chạy xe ầm ầm về làng, nhà nhà vui vẻ nhận thùng mì tôm trong khi không bị đói, nhưng vì cho thì dân họ nhận? Có thật sự đùm bọc gì không hay người dân nhận vô tình làm bình phong cho các đoàn từ thiện có cớ giải ngân?
Hình ảnh mang tính chất minh họa
Có nhiều thứ để tặng để biếu để hỗ trợ, cớ sao cứ là mì tôm? Cớ sao cứ là nước mắm? Những nhu yếu phẩm này dân họ mua trữ trong nhà rồi. Mỗi đoàn có nguồn quỹ to nhỏ khác nhau, nhiều cho kiểu nhiều, ít cho kiểu ít nhưng nên phù hợp.
Mong các tấm lòng hảo tâm khi đi làm từ thiện hãy mang giá trị trao đúng nơi, đúng người và đúng hoàn cảnh, lúc đó xã hội mới được cứu rỗi. Đừng làm vì hình ảnh, vì sự hô hào mà hãy vì mỗi hoàn cảnh cần giúp đỡ thật sự mà chia sẻ và hỗ trợ phù hợp.
Đã vượt đường sá xa xôi đến giúp dân, thì hãy giúp đúng người, đúng việc để những tấm lòng và món quà trao đi thật sự ý nghĩa tránh lãng phí.
Rất mong các anh chị bạn bè khi làm từ thiện hãy tìm hiểu thực trạng và mong muốn của dân vùng lũ. Được quan tâm ai cũng quý, trân trọng lắm, cũng ấm lòng nhưng được hỗ trợ đúng nhu cầu thì sẽ tốt hơn biết nhường nào.
Sinh viên xếp hàng ăn cơm từ thiện với giá 2 nghìn đồng có thể được coi là “thiếu tự trọng”, vì đã “cướp miếng ăn của người nghèo” hay không là một chủ đề có thể tạo ra những cuộc tranh luận không có hồi kết như đã xảy ra mới rồi trên mạng xã hội.
Huệ Thi