* Phó Chủ tịch nước sẽ dự buổi cày
(TT&VH) - Hôm nay, mồng 6 tháng Giêng năm Kỷ Sửu, tại xã Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam sẽ chính thức khai mạc lễ hội Tịch Điền (theo cách gọi dân gian là lễ Vua đi cày) sau hàng trăm năm thất truyền. Đây là lễ hội độc đáo mang bản sắc của một đất nước có nền văn minh nông nghiệp. Dự kiến, ngày mai, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan sẽ có mặt tại ruộng cùng nhân dân tham gia buổi Tịch điền.
1. Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nam, thực ra ý định phục dựng lại lễ hội tịch điền của tỉnh nhà đã có từ cách đây nhiều năm rồi, tuy nhiên vì nhiều lí do nên chưa thể thực hiện được. Đối với các nước nông nghiệp Tịch điền là một nghi lễ quốc gia, thiêng liêng trang trọng. Không chỉ ở Việt Nam, mà ở Nhật Bản theo truyền thống hàng năm, Nhật hoàng đều trực tiếp xuống ruộng đi cày mở đầu cho một năm cầy cấy của người nông dân, Thái Lan cũng có truyền thống tương tự.
Chuẩn bị Lễ hội Tịch điền
Theo ông Hùng, do đây là lần đầu tiên dựng lại nên lễ hội chưa thể biến thành nghi lễ quốc gia ngay được mà mục tiêu chỉ là lễ hội của quần chúng mang màu sắc dân gian. Sau quá trình thực hiện, nếu ý nghĩa văn hóa và chính trị của lễ hội được dư luận rộng rãi công nhận và đánh giá cao sẽ đề nghị Nhà nước quan tâm thích hợp và nâng tầm dần cho lễ hội. Nước ta là nước có truyền thống nông nghiệp việc phục dựng lại là rất cần thiết. Theo ông Hùng, trước hết, đây phải là lễ hội của nhân dân, khi thành nền nếp nếu trở thành nghi lễ quốc gia rồi thì không chỉ Hà Nam làm mà phải có các cấp các ngành cao hơn vào cuộc.
Mở đầu lễ hội là lễ rước chân nhang từ đền vua Lê Đại Hành về chùa Đọi. Tiếp đó là lễ cáo yết xin thành hoàng cho mở cửa đình Đọi Tam, lễ rước nước, lễ rước dục (tắm tượng) ở chùa Đọi, thả đèn trời, đốt pháo bông đêm khai hội. Tố chức lễ giải hạn cầu an trên chùa Đọi. Với, hội thi trang trí trâu, các hoạ sĩ sẽ vẽ trang trí lên thân trâu sau đó những con trâu đẹp nhất sẽ được chọn để cày Tịch điền vào ngày mai (mồng 7 tháng Giêng). Lễ tịch điền sẽ được tổ chức theo các nghi thức cổ truyền. Sẽ có một bô lão ở địa phương nhập vai vua, mặc áo bào đi cày. Sau đó, theo chức vụ các quan chức lần lượt cày 3 sá, 5 sá, 7 sá và cuối cùng đại diện dân làng cày 9 sá. Phó chủ tịch nước sẽ có mặt tại buổi cày ruộng.
Chuẩn bị trâu cày cho lễ Tịch điền
|
Các hoạ sĩ sẽ vẽ trang trí lên thân trâu sau đó những con trâu đẹp nhất sẽ được chọn để cày Tịch điền vào ngày mai, mồng 7 tháng Giêng. |
2. Có mặt tại xã Đọi Sơn ngày hôm qua, TT&VH ghi nhận không khí lễ hội đã thực sự ngập tràn. Hầu hết các công đoạn chuẩn bị cho lễ hội đều có sự tham gia của người dân địa phương. Con đừờng làng chạy dọc dưới chân núi Đọi qua cánh đồng làng tới trước thửa ruộng làm lễ bắt đầu được chăng ngợp cờ phướn. Dân các làng Đọi Nhất, Đọi Tín, Đọi Lĩnh, Đọi Trung… đã tuyển chọn được 30 chú trâu đẹp nhất tập trung tại thửa ruộng chuẩn bị cho đại lễ. Thửa ruộng chính đã được quây kín cờ hoa. Sân khấu chính được dựng ngay bên bờ ruộng theo kiểu đàn cầu an xưa. Mọi công việc đã chu toàn, người dân Đọi Sơn đã sẵn sàng cho sự trở lại của một lễ hội thiêng liêng độc đáo tưởng đã thất truyền.
Theo “Việt sử lược”, vào năm Định Hợi, niên hiệu Thiên Phúc thứ 7 (987) vua Lê Đại Hành về cày tịch điền ở Đọi Sơn mở đầu phong tục tốt đẹp để các triều đại sau noi gương khuyến nông. Ông Nguyễn Quốc Hùng khẳng định, khôi phục lễ tịch điền không chỉ là dịp để nhân dân tưởng nhớ về cội nguồn về truyền thống canh tác nông nghiệp của tổ tiên mà nó còn thể hiện sự quan tâm to lớn của Đảng và Nhà nước đối với vấn đề Tam nông: nông thôn, nông nghiệp và nông dân trong thời kì mới.
Mạnh Cường