(Thethaovanhoa.vn) - Sáng nay 23/12, người dùng mở trang tìm kiếm lớn nhất thế giới thấy trên Doodle google có từ khóa "Mừng mùa lễ hội!" kèm hình ảnh quen thuộc của lễ Giáng sinh bao gồm ông già Noel, tuần lộc, kẹo que, những chú lùn chuyển quà...
Lời chúc Giáng sinh là món quà tinh thần gửi đến người thân, bạn bè trong Ngày Giáng sinh. Với các bạn trẻ thời 4.0 thì điều đó càng cần thiết và ý nghĩa.
Lễ Giáng Sinh, còn được gọi là lễ Thiên Chúa giáng sinh, Noel hay Christmas là một ngày lễ kỷ niệm Chúa Jesus sinh ra đời.
Theo phần lớn các tín hữu Kitô giáo, Chúa Giêsu được sinh tại Bethlehem thuộc xứ Judea, ngày nay là một thành phố của Palestine, lúc bấy giờ thuộc Đế quốc La Mã, khoảng giữa năm 7 TCN và năm 2.
Ngay từ thời kỳ Kitô giáo sơ khởi, dù ban đầu Giáo hội chưa cử hành lễ mừng kính sự giáng sinh của Chúa Jesus nhưng ngày 25 tháng 12 đã được coi là sinh nhật Chúa Jesus. Trong nhiều thế kỷ, những sử gia Kitô giáo chấp nhận ngày 25 tháng 12 này.
Đến đầu thế kỷ XVIII, các học giả bắt đầu đề xuất các cách giải thích khác. Isaac Newton cho rằng lễ Giáng sinh được chọn vào ngày Đông chí, mà theo lịch thời đó rơi vào ngày 25 tháng 12 bởi vì với các Kitô hữu, Chúa Jesus chính là "Mặt trời công chính".
Năm 1889, học giả Pháp Louis Duchesne cho rằng thời điểm được chọn là ngày Giáng sinh được tính bằng 9 tháng sau sự kiện Truyền tin, ngày Chúa Jesus được hoài thai, truyền thống có từ rất sớm trong Giáo hội liên kết sự chết và sự nhập thể của Chúa Jesus với nhau, theo đó hai sự kiện này rơi vào cùng một ngày trong niên lịch: 25 tháng 3 theo cách tính của Tây phương hoặc 6 tháng 4 theo cách tính của Đông phương. Do vậy, việc ấn định 25 tháng 12 là ngày Giáng sinh không chịu ảnh hưởng từ ngoại giáo, đến khi Hoàng đế Aurelianus muốn biến ngày này thành ngoại giáo thì tới lượt các Kitô hữu tái thích ứng ngày này thành ngày lễ cử hành mừng sinh nhật Đấng Kitô.
Ngày lễ giáng sinh được cử hành chính thức vào ngày 25 tháng 12 nhưng thường được mừng từ tối ngày 24 tháng 12 bởi theo lịch Do Thái, thời điểm tính bắt đầu một ngày là lúc hoàng hôn chứ không phải nửa đêm. Lễ chính thức ngày 25 tháng 12 được gọi là "lễ chính ngày", còn lễ đêm 24 tháng 12 gọi là "lễ vọng" và thường thu hút nhiều người tham dự hơn.
Vào đêm 24 tháng 12, tất cả các địa điểm như thánh đường hay mỗi hộ gia đình đều trang trí hang đá với máng cỏ, bên trong có tượng chúa Hài đồng tượng Đức Mẹ Maria. Ở xung quanh đó là những chú lừa, tượng Ba Vua, một số thiên thần, thánh Giuse...
Trước đây, Noel là một ngày lễ kỷ niệm Chúa Jesus ra đời. Nhưng hiện nay, ngoài ý nghĩa theo đạo Thiên Chúa, Noel còn là một ngày lễ lớn của các gia đình, một ngày đặc biệt để tụ tập quây quần mọi người, mọi thế hệ trong gia đình.
Đồng thời, lễ Giáng sinh hay Noel cũng là một thông điệp của hoà bình, đó là Vinh danh Thượng Đế trên cao - Bình an cho người dưới thế, Đây cũng là ngày mọi người có thể dành cho nhau sự cảm thông và sẻ chia chân thành, quan tâm và yêu thương với những người có nhiều thiệt thòi, người bị bỏ rơi, người cô đơn và những người bệnh tật, già yếu…
Noel từ có gốc từ tiếng Latinh có nghĩa là "sinh". Cũng có ý kiến cho rằng tên gọi Noel xuất phát từ danh hiệu Emmanuel, tiếng Hebrew nghĩa là "Thiên Chúa ở cùng chúng ta", được chép trong sách Phúc âm Matthêu.
Trong tiếng Anh, ngày lễ này được gọi phổ biến là Christmas. Chữ Christ là tước hiệu của Chúa Jesus, còn chữ Mas nghĩa là thánh lễ. Do đó Christmas theo nghĩa chiết tự là "ngày lễ của Đức Kitô". Chữ Christ bắt nguồn và được viết trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là Đấng được xức dầu, mở đầu bằng chữ cái "Χ" nên Christmas còn được viết tắt là Xmas.
Ông già Noel
Ông già Noel Santa Claus, hay Ông già Giáng sinh là nhân vật đóng vai trò như là một nhân tố gắn liền với mùa Lễ Giáng Sinh, giống như cây thông Noel. Hình ảnh tiêu biểu của ông già Noel là một ông già mặc bộ đồ màu đỏ viền trắng, thắt lưng da đen, đội chiếc nón đỏ với chòm râu dài trắng, bộ mặt hóm hỉnh, tiếng cười "hô hô hô", tồn tại trong nhiều văn hoá, đặc biệt ở các nước phương Tây.
Truyền thuyết cho rằng ông già Noel sinh sống tại Bắc Cực với những người lùn. Ông dành đa số thời gian để chuẩn bị quà, đồ chơi cho trẻ em với sự giúp đỡ của những chú lùn. Vào dịp Giáng Sinh, ông nhận được rất nhiều thư từ trẻ em khắp thế giới. Và mỗi đêm Giáng Sinh, ông lại bắt đầu cuộc hành trình của mình với cỗ xe kéo bởi chín con tuần lộc để mang quà và đồ chơi cho các thiếu nhi.
Ngày nay, người ta chấp nhận Ông già Noel là hóa thân của Thánh Nicolas ở thành Myra (280 - 343), Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều sử gia cho rằng hình ảnh đầu tiên về Ông già Noel xuất hiện trong một bài thơ có tên: A visit from Saint Nicholas (Chuyến thăm của Thánh Nicholas) được xuất bản năm 1823. Còn hình ảnh một ông già phúc hậu, với một bộ râu trắng dài trong bộ đồ màu đỏ có viền trắng thì xuất hiện đầu tiên trên báo vào năm 1860 qua nét bút tưởng tượng của nghệ sĩ Thomas Nast. Tại phương Tây, ngày lễ Thánh Nicholas là vào ngày 6 tháng 12.
Tuy vậy, Phần Lan có vẻ được biết đến nhiều hơn hết là nơi được cho là xuất xứ của ông già Noel. Là một đất nước nổi tiếng về du lịch mùa đông và tuyết, cùng những món ăn đặc sản như cá hồi và thịt tuần lộc, ông già Noel cũng là biểu tượng văn hóa du lịch của Phần Lan. Người ta cho rằng ông già Noel cư ngụ tại Lapland, miền Bắc Phần Lan. Thành phố Rovaniemi, thủ đô của vùng Lapland, được xem là thủ phủ của ông già Noel.
Làng ông già Noel nổi tiếng ở Rovaniemi, nằm ngay vành đai Bắc Cực là nơi sinh sống và làm việc quanh năm của ông. Ngôi làng có rất nhiều điểm tham quan như văn phòng ông già Noel, nơi ở của các chú lùn, bưu điện ông già Noel, lò bánh Giáng Sinh… Mọi hoạt động trong làng rất sôi động và chào đón hàng trăm ngàn khách du lịch đến thăm vào mỗi dịp Giáng Sinh. Ngoài ra, công ty media JoulupukkiTV (Joulupukki trong tiếng Phần Lan có nghĩa là "ông già Noel") ở Rovaniemi có một trang web, phát hành DVD và thiệp DVD về ông già Noel, lễ hội Giáng Sinh thế giới.
Ông già Noel dùng tuần lộc kéo xe
Có rất nhiều loài động vật có thể kéo xe, nhưng ông già Noel, Santa Claus chỉ sử dụng tuần lộc để kéo chiếc xe gỗ, đi phát quà cho trẻ em vào đêm Giáng sinh.
Theo truyền thống về ngày Giáng sinh, chỉ có 1 con tuần lộc duy nhất được kéo xe tuyết cho ông già Noel, cho đến khi Clement C.More thay đổi từ 1 con lên thành 8 con. Thay đổi này diễn ra vào năm 1823, khi cuốn sách “The Night Before Christmas” được xuất bản. Kể từ năm 1939, Robert L.May giới thiệu thêm một con tuần lộc đặc biệt khác trong bộ phim “Rudolph the Red-Nosed Reindeer”. Và tổng cộng, ông già Noel có 9 con tuần lộc trong chuyến đi của mình.
Ông già Noel sống tại Bắc Cực. Chính xác hơn, ngôi nhà của ông nằm ở Vòng cực Bắc, thị trấn Rovaniemi ở Lapland, Phần Lan. Cũng như các nền văn hóa tại các nước Bắc Âu khác, từ lâu, người Phần Lan đã sử dụng loài tuần lộc làm phương tiện sinh sống. Tuần lộc vừa là thực phẩm, phương tiện vận chuyển, và vừa là nơi trú ẩn. Không ít lần, người ta tìm thấy các hố bẫy tuần lộc, các hàng rào và biển báo chỉ dẫn có tuần lộc ở một số khu vực, vv..
Sinh sống tại vùng Bắc Cực khắc nghiệt, những con tuần lộc có khả năng thích nghi với băng giá qua nhiều thế kỷ, giúp cho chúng tồn tại trong khí hậu khắc nghiệt của phương bắc một cách tuyệt vời. Chẳng hạn, mũi của chúng có cơ chế điều hoà đặc biệt để làm nóng không khí trước khi thở, vì thế không khí sẽ đi vào phổi mà không bị lạnh. Ngoài ra, bộ lông của tuần lộc có khả năng cách nhiệt, giữ ấm tốt khi chúng băng qua các dòng sông băng và hồ trong quá trình di chuyển.
Vòng lá mùa Vọng
Vòng lá mùa Vọng là vòng tròn kết bằng cành lá xanh thường được đặt trên bàn hay treo lên cao để mọi người trông thấy, trong 4 tuần Mùa Vọng. Cây xanh thường được trang hoàng trong các bữa tiệc của dịp Đông chí - dấu hiệu của mùa đông sắp kết thúc. Trên vòng lá đặt 4 cây nến. Tục lệ này khởi xướng bởi các tín hữu Lutheran ở Đức vào năm 1839 với 24 cây nến gồm 20 nến đỏ và 4 nến trắng, cứ mỗi ngày gần Giáng sinh được đốt thêm một cây nến.
Vòng lá có hình tròn nói lên tính cách sự sống vĩnh hằng và tình yêu thương vô tận của Thiên Chúa. Màu xanh lá nói lên hy vọng rằng Đấng Cứu Thế sẽ đến cứu con người. 4 cây nến bao gồm ba cây màu tím - màu của Mùa Vọng, cây thứ 4 là màu hồng, là màu của Chúa Nhật thứ Ba mùa Vọng, hay còn gọi là Chúa Nhật Vui mừng (Gaudete Sunday). Hoặc 4 cây nến đỏ, cứ mỗi tuần mùa Vọng đốt 1 cây nến.
Ngoài ra, tại phương Tây, thường có một lịch mùa Vọng là một lịch đặc biệt được sử dụng để đếm hoặc kỷ niệm những ngày chờ đợi đến lễ Giáng sinh.
Kẹo gậy Giáng sinh
Hình ảnh các cây kẹo hình gậy có 2 màu đỏ trắng vào mùa giáng sinh đã trở nên rất quen thuộc trên toàn thế giới. Bạncó thể bắt gặp những chiếc gậy bắt mắt này trên các loại bánh kẹo, trên cây thông Giáng Sinh hoặc các họa tiết trang trí mùa Noel.
Kẹo gậy Giáng sinh mang ý nghĩa biểu trưng cho Giáng Sinh. Bằng trí sáng tạo của mình, ông đã làm ra kẹo gậy Giáng Sinh với rất nhiều ý nghĩa:
Tên của Chúa: Thay vì để đầu móc của chiếc kẹo hướng lên trên, bạn hãy quay đầu móc của chiếc kẹo xuống dưới. Bạn sẽ thấy ký tự J. Đó chính là viết tắt tên của Chúa Jesus.
Sự vô tội: Ban đầu kẹo gậy được làm từ các viên kẹo màu trắng với múc đích biểu trưng cho sự vô tội và thuần khiết của Chúa.
Sự hy sinh của Chúa: Ba sọc đỏ nhỏ trên thanh kẹo là các trận đòn mà Chúa phải chịu trước khi bị treo lên thánh giá. Sọc đỏ lớn biểu trưng cho máu Chúa đã đổ để cứu rỗi loài người.
Ý chí sắt đá và kiên định: Kẹo gậy Giáng Sinh thường được làm từ loại kẹo đường cứng. Điều này thể hiện ý chí kiên cường, bền vững và sắt đá của Chúa. Đây cũng được xem là biểu trưng cho sự bền vững của nhà thờ và sự bất biến của lời thề mà Chúa đặt ra.
Hình ảnh của sự cứu rỗi: Chúa sinh ra là một người chăn cừu. Những người con của Chúa thường được gọi là “con chiên”. Hình ảnh cây gậy với móc ở đầu trông giống cây gậy chăn cừu. Cây gậy này mang ý nghĩa Chúa sẽ đưa đường dẫn lối cho những người con của mình đi đúng con đường và không phạm sai lầm.
Sự thanh lọc và tẩy uế: Mùi vị bạc hà của cây kẹo đặc biệt này thể hiện sự gột rửa và thanh lọc các tội lỗi mà con chiên gây ra.
Cây thông Noel
Theo câu chuyện xưa kể lại, vào đêm Noel, một người tiều phu nghèo trên đường trở về bất ngờ gặp đứa trẻ đang lả đi vì đói. Dù hoàn cảnh bản thân cũng khó khăn, nhưng người đàn ông vẫn nhường đứa bé chút thức ăn và mang tới giấc ngủ yên lành.
Hôm sau khi tỉnh giấc, người tiều phu bất ngờ thấy một cây thông xanh tươi trước cửa nhà. Khi ấy, ông mới biết người mình giúp đỡ là Chúa cải trang và tặng ông cây thông như một món quà cho Giáng sinh.
Một câu chuyện khác kể lại về Thánh Boniface trê đường hành hương bỗng bắt gặp những kẻ sùng đạo đang tập trung quanh cây sồi lớn, dùng một đứa bé để tế thần. Để cứu đứa trẻ, Thánh Boniface đã hạ gục cây sồi bằng nắm đấm. Tại đó mọc lên cây thông nhỏ. Vị Thánh nói với những kẻ sùng đạo, cây thông là biểu tượng sự sống, tượng trưng cho cuộc sống vĩnh hằng của Chúa cứu thế.
Tới thế kỷ 16, phong tục trang trí cây thông vào dịp Giáng sinh mới bắt đầu phổ biến ở Đức. Và chính Đức là quốc gia đầu tiên ở châu Âu có phong tục trang trí cây thông trong dịp Noel.
Thảo Vy