(Thethaovanhoa.vn) - Gần hai năm kể từ khi cố đạo diễn Andrzej Wajda qua đời, những người yêu điện ảnh Ba Lan đều thương tiếc trước sự ra đi của đạo diễn tài năng. Ông được xem là tượng đài vĩ đại của nền nghệ thuật hiện đại Ba Lan, và là một trong những đạo diễn hàng đầu thế giới, với nhiều tác phẩm đoạt giải.
Andrzej Wajda giành nhiều giải thưởng, danh hiệu cao quý trong các liên hoan phim lớn của thế giới như Cannes, Berlin, Venice. Năm nay, tham dự Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội lần thứ V, Ba Lan đã mang tới 10 tác phẩm điện ảnh trong chương trình Tiêu điểm điện ảnh Ba Lan, trong đó, có tới ba tác phẩm của cố đạo diễn Andrzej Wajda được lựa chọn.
Andrzej Wajda (sin ngày 6 tháng 3 năm 1926 – mất ngày 9 tháng 10 năm 2016) là một nhà đạo diễn sân khấu và điện ảnh nổi tiếng của Ba Lan. Cuộc đời đầy biến động, thăng trầm của ông gắn liền với lịch sửa của đất nước Ba Lan thời bấy giờ.
Cố đạo diễn Andrzej Wajda. Ảnh: Łukasz Ostalski
Bắt đầu làm phim từ năm 1955, với tác phẩm đầu tay là A Generation, cho đến lúc mất, Andrzej Wajda đã có sự nghiệp làm phim hơn 60 năm, và có gia tài khổng lồ hơn 50 bộ phim.
Nhiều tác phẩm lấy cảm hứng từ lịch sử, từ những nhân vật có thật theo chiều dài lịch sử Ba Lan. Trong đó có nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng tại các liên hoan phim danh giá quốc tế như Kanal giành giải đặc biệt của Ban Giám khảo tại Liên hoan Phim Cannes (1957); Promised land giành giải Vàng tại Liên hoan Phim quốc tế (LHPQT) Moscow (1975); Man of Iron giành giải Palme d’Or tại Liên hoan phim Cannes; năm 1981, bộ phim The Possessed làm tại Pháp của ông được đề cử cho giải Gấu vàng tại LHPQT Berlin; Holy week giành giải Gấu bạc trong LHPQT Berlin năm 1996; Miss nobody đoạt giải danh dự cũng tại LHPQT Berlin năm 1997...
Poster bộ phim "Ashes and Diamonds" do Ba Lan thiết kế. (Nguồn: bfi.org.uk)
Năm 2000, Andrzej Wajda đã nhận được giải Oscar danh dự từ Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh bởi sự cống hiến của ông cho điện ảnh. Trước đó, ông cũng đã giành được Sư tử vàng danh dự trong LHP Venice năm 1998. Năm 2006, Andrzej Wajda đã được trao giải Gấu vàng cho thành tựu trọn đời tại LHPQT Berlin.
Ngoài ra, ông còn đạt được nhiều thành tựu, danh hiệu danh giá khác trong sự nghiệp làm phim của mình. Krystyna Janda, nữ diễn viên kiêm đạo diễn nổi tiếng của Ba Lan từng chia sẻ trên báo chí: “Andrzej Wajda đã dạy chúng ta tình yêu đất nước. Những bộ phim của ông tràn đầy cảm xúc, ông đã làm phim bằng cả trái tim mình”.
LHP Quốc tế Hà Nội lần thứ V - năm 2018 sẽ là cơ hội để khán giả Việt Nam thể hiện sự tưởng nhớ đến cố đạo diễn Andrzej Wajda, sau gần 2 năm ông qua đời.
Ba "siêu phẩm" của ông trong tổng số 10 tác phẩm nổi tiếng của Ba Lan gửi tới tham dự có tên: Ashes and Diamonds (Tro tàn và Kim cương), Promised land (Miền đất hứa) và Tatarak.
Hai nhân vật trong phim "Promised land". Ảnh: Polfilm/ East News
Ashes and Diamonds được sản xuất năm 1958, là một bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Ba Lan - Jerzy Andrzjewski. Ashes và Diamonds được các nhà phê bình điện ảnh coi là một trong những kiệt tác vĩ đại của điện ảnh Ba Lan và được đánh giá là bộ phim chân thực nhất của Ba Lan.
Promised land được hoàn thành năm 1975, dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Władysław Reymont. Phim đã giành giải vàng tại LHPQT Moscow năm 1975 và được đề cử cho giải Oscar cho phim ngoại ngữ xuất sắc nhất năm 1976.
Cảnh trong phim "Tatarak". Ảnh: Fabryka Obrazu
Bộ phim Tatarak được phát hành năm 2009, kể về một người phụ nữ trẻ mất đi hai đứa con trong cuộc tấn công vũ trang Warsaw. Cô cảm thấy cuộc sống thường ngày của mình rất cô độc và vô vị. Cho đến một ngày, mọi thứ thay đổi khi cô bắt gặp Bogus. Bộ phim này được đạo diễn Andrzej Wajda làm dành riêng cho Edward Klosinki, một nhà quay phim và là đồng nghiệp thân thiết của ông, đã mất trước đó vì căn bệnh ung thư. Tatarak mang về cho đạo diễn giải Alfred Bauer tại LHP Quốc tế Berlin năm 2009.
Khánh Hoà
Tại LHP Quốc tế Hà Nội 2018, chương trình tiêu điểm điện ảnh quốc gia mang chủ đề “Điện ảnh Ba Lan” sẽ giới thiệu tới khán giả những bộ phim mang bản sắc Ba Lan nhất.