(Thethaovanhoa.vn) - Có nhiều điều để người ta nhớ về World Cup 2010: lần đầu tiên một quốc gia châu Phi được chọn làm chủ nhà, và cả việc người Tây Ban Nha đã đăng quang trên chính lục địa mà họ đã từng thua trong cuộc chiến thuộc địa. Tất nhiên, không thể bỏ qua bài hát chủ đề - Waka Waka (This Time For Africa).
Sự kỳ vọng dành cho mỗi bài hát chủ đề World Cup là không hề nhỏ. Ca khúc ấy có thể thỏa mãn tiêu chí của Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA), nhưng người hâm mộ thì không phải lúc nào cũng đồng tình với ban tổ chức.
Waka Waka của Shakira cũng không tránh khỏi “dớp” này, trước khi thành quả và những con số khổng lồ “đánh bay” tất cả.
Tại sao lại là Shakira?
Tháng 4/2010, FIFA ra thông báo về ca khúc chính thức cho mùa giải World Cup 2010. Waka Waka sẽ được Shakira trình diễn tại concert khai mạc và ngày 10/6 và cả lễ bế mạc diễn ra ngay trước trận chung kết tại sân vận động FNB ở Johannesburg.
Shakira bày tỏ: “Tôi vinh dự vì Waka Waka đã trở thành một phần của FIFA World Cup 2010. World Cup là phép màu của sự hứng khởi mang tính toàn cầu, nó kết nối các quốc gia, sắc tộc và hoàn cảnh trong một niềm đam mê chung. Nó đại diện cho một sự kiện có sức mạnh kết nối, và đó cũng là điều bài hát muốn nói”.
Đĩa đơn “Waka Waka”
Nhưng rất nhiều người dân châu Phi lại không đồng tình với điều này. Họ bất đồng với việc lựa chọn Shakira - một ca sĩ gốc Colombia - thay vì nghệ sĩ bản địa. Họ cũng không thể hiểu nổi Shakira sẽ hát tiếng bản địa thế nào. Và quan trọng nhất là Shakira không phù hợp để đại diện cho “lục địa đen”.
Đây là lần đầu và cũng không biết đến bao giờ châu Phi mới lại được đăng cai World Cup. Đối với một lục địa vốn từng phải chịu nhiều áp bức, kỳ thị, phân biệt đối xử, người châu Phi có lý do để “nhạy cảm”. Không chỉ Waka Waka, những ý kiến tiêu cực còn hướng đến lễ khai mạc và bế mạc với việc thống trị của những nghệ sĩ ngoại quốc như Alicia Keys, nhóm Black Eyed Peas hay Shakira.
Kyla Rose Smith - thành viên ban nhạc Freshlyground đến từ Nam Phi đứng ra phân trần thay cho FIFA: “Tôi nghĩ World Cup là một ngày hội toàn cầu và nó cũng là một thương vụ, một cơ hội quảng cáo lớn. FIFA cần một nghệ sĩ quốc tế để tiếp cận đến nhiều nhóm đối tượng, những người tham gia và theo dõi World Cup. Nên tôi có thể hiểu việc lựa chọn người như Shakira”.
Ca sĩ Shakira, người trình diễn Waka Waka tại World Cup 2010
Tình cờ gặp gỡ
Nhóm Freshlyground cũng chính là cái tên hợp tác với Shakira trong ca khúc Waka Waka. Tự gọi mình là “tiếng nói bằng âm nhạc của thế hệ vị thành niên dân chủ quốc gia”.
Freshlyground tập hợp những tài năng cả da trắng lẫn da màu, cả nam lẫn nữ dưới sự dẫn dắt của giọng ca chính Zolani Mahola.
Sau khi thành công với 3 album và chuỗi tour diễn toàn cầu, Freshlyground đến New York vào tháng 2/2010 để thực hiện bản thu mới nhất - Radio Africa. Tại đây họ vô tình gặp nhà sản xuất của Shakira là John Hill, người đồng sáng tác Waka Waka với nữ ca sĩ.
“Chúng tôi gặp John Hill và rất thích khi nghe anh ấy chơi thử bài Waka Waka. Và anh ấy hỏi chúng tôi có thể thêm thắt gì không. Chúng tôi đã thử viết một đoạn nối và thêm một số chất liệu Nam Phi vào bài hát” - Zolani Mahola kể lại trong một bài viết.
Khi quay trở lại, John Hill không phản ứng gì nhiều ngoài lời hứa “Tôi sẽ báo tin cho các bạn sau”. Nhưng anh đã không tự mình làm vậy. Cho đến vài tuần trước khi World Cup bắt đầu khởi tranh, Freshlyground mới nhận được một E-mail từ hãng Sony Music Entertainment thông báo rằng bài hát không chỉ có mặt trong album nhạc World Cup 2010 mà còn là ca khúc chủ đề của mùa giải.
Không ngừng gọi tên Shakira
Thành công của Waka Waka được chứng minh bằng những con số: 1 triệu đĩa đơn bán ra sau 2 tháng phát hành giúp nó trở thành đĩa đơn bán chạy nhất thời kỷ nguyên số; đứng đầu BXH của hơn 20 quốc gia; tính đến tháng 7/2018, MV Waka Waka đã đạt mốc hơn 1,9 tỷ lượt xem trên YouTube.
Điều mà người ta đánh giá cao nhất ở Shakira là cô đã rất thông minh khi dành sự tôn trọng cho nước bản địa. Điệp khúc “This time for Africa” (Thời khắc của châu Phi), việc sử dụng chất liệu âm nhạc bản địa và cả sự cộng tác với nhóm Freshlyground, có thể nói Waka Waka là một ca khúc của chính “lục địa đen”, không lẫn vào đâu được. Shakira cũng không ngần ngại thừa nhận đã “mượn” một giai điệu Cameron nổi tiếng - Zangalewa của ban nhạc Cameroon Golden Sounds cho phần điệp khúc của Waka Waka.
Nếu như một ca khúc World Cup đòi hỏi 2 tiêu chí quan trọng: chất bóng đá và chất dân tộc, thì Waka Waka đã làm xuất sắc điều thứ hai và thành công, dù yếu tố đầu tiên có bị đánh giá là khá mỏng.
Cái bóng của Waka Waka là quá lớn để vượt qua. Thực tế 2 mùa World Cup đã qua, chưa bao giờ người ta ngừng gọi tên Shakira.
We Are One của Pitt Bull với Jennifer Lopez ở mùa World Cup 2014 bị cho là “ăn theo” cách làm của Waka Waka nhưng không “tới” và kết quả là một thứ nhạc pop bắt tai nhưng sáo rỗng, lệch lạc bản sắc Brazil. Sự xuất hiện của giọng ca Brazil Claudia Leitte bị cho là quá mờ nhạt.
Live It Up của World Cup 2018 năm nay còn “thảm hại” hơn thế. Thật khó để lý giải vì sao chất nhạc Mỹ Latin lại được sử dụng ở một mùa World Cup tổ chức tại Nga, ngoài lý do thứ nhạc này đang “lên ngôi”. Xuất thân của 3 cái tên Will Smith, Era Istrefi và Nicky Jam thậm chí còn chẳng liên quan gì đến nước Nga.
Kể cả khi gạt yếu tố nước chủ nhà sang một bên, Live It Up cũng không đủ sức nặng về cả giai điệu và lời ca để người ta có thể nghe đến lần thứ hai. Đoạn beat phát đi phát lại ở mỗi trận bóng, ai chưa biết đến Live It Up có thể nghĩ đó chỉ đơn thuần là nhạc hiệu.
Ở cả hai mùa World Cup trên, người ta đều để ý thấy người hâm mộ tại các sân vận động vẫn hát Waka Waka, và vẫn không ngừng kêu gọi FIFA đưa Shakira trở lại.
Mỗi mùa World Cup mang đến không ít tuyệt phẩm bàn thắng. Nhưng đến bao giờ, chúng ta lại có một giai điệu World Cup thật sự đáng gọi là “tuyệt phẩm”?
Sau khi phải tạm hoãn chuyến lưu diễn El Dorado trong bảy tháng vì lý do thanh quản, Shakira cuối cùng cũng trở lại đường đua với chương trình nóng bỏng, rực lửa, đánh dấu 20 năm sự nghiệp thành công.
Hà My