(Thethaovanhoa.vn) - Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Boris Johnson đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn tại Anh nhằm quyết định tương lai trước mắt của việc Anh rời Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit.
Trong bối cảnh nhiều khả năng việc Anh rời Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, tiếp tục phải trì hoãn lần thứ ba thay vì diễn ra đúng thời hạn vào ngày 31/10 tới, Bộ Tài chính Anh đã "tạm dừng" sản xuất đồng xu đánh dấu sự kiện này.
Với chiến thắng này, ông Johnson đã có được thế đa số vững chắc để thúc đẩy thông qua thỏa thuận mà chính phủ của ông và EU đạt được hồi tháng 10 vừa qua và đưa Anh ra khỏi EU đúng thời hạn vào ngày 31-1-2020.
Bầu cử nhằm quyết định tương lai Brexit
Sau chiến dịch tranh cử kéo dài 5 tuần, ngày 12-12, cử tri nước Anh đi bỏ phiếu để quyết định trao quyền thành lập chính phủ mới cho đảng Bảo thủ hoặc Công đảng đối lập. Đây là cuộc bầu cử nhằm quyết định tương lai trước mắt của Brexit và được xem là cuộc bầu cử quan trọng nhất trong một thế hệ tại Anh.
Trong cuộc bầu cử lần này, khoảng 46 triệu cử tri Anh tham gia bỏ phiếu tại 4.000 địa điểm để bầu ra 650 đại biểu tại Hạ Viện đại diện cho các vùng England (533 ghế), Scotland (59), Wales (40) và Bắc Ireland (18) thuộc Liên Hiệp Vương Quốc Anh và Bắc Ireland.
Giống như cuộc bầu cử năm 2017, cuộc bầu cử tại Anh lần này được tổ chức với một mục đích là giúp đảng Bảo thủ cầm quyền có được thế đa số cần thiết để chấm dứt những tranh cãi xung quanh câu chuyện nước Anh rời Liên minh châu Âu.
Thủ tướng Anh Boris Johnson trong bài phát biểu công bố cương lĩnh tranh cử của đảng Bảo thủ ở Telford ngày 24/11/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Cuộc bầu cử lần này vẫn chứng kiến sự cạnh tranh giữa hai chính đảng là đảng Bảo thủ và Công đảng đối lập. Trong khi đảng Bảo thủ luôn một mực ủng hộ Brexit và giấc mơ nước Anh được tự do phát triển kinh tế và trao đổi thương mại bên ngoài khuôn khổ EU thì đối thủ chính của đảng Bảo thủ là Công đảng đối lập lại hướng tới những chương trình an sinh xã hội, lấy hệ thống dịch vụ y tế quốc gia (NHS) làm trọng tâm và các dự án cải cách kinh tế gốc rễ để tác động tới tâm lý những người dân Anh bắt đầu chán nản với chủ đề Brexit và sự suy yếu của NHS.
Xuyên suốt chiến dịch tranh cử, thông điệp của Thủ tướng Boris Johnson thuộc đảng Bảo thủ là "chúng ta hãy cùng nhau hoàn tất Brexit", trong khi thông điệp của ông Jeremy Corbyn, lãnh đạo Công đảng đối lập lại nhấn mạnh "cơ hội cuối cùng để cứu hệ thống dịch vụ y tế công".
Đảng Bảo thủ và Công đảng đối lập cũng đại diện cho hai lựa chọn cho viễn cảnh Brexit. Trong khi phe Bảo thủ ủng hộ đưa Anh ra khỏi EU đúng hạn vào ngày 31-1-2020 sau hai lần trì hoãn thì Công đảng lại đề xuất tổ chức trưng cầu ý dân lần hai với lá phiếu ghi rõ 2 lựa chọn: một là thỏa thuận Brexit mới, "mềm hơn", do đảng này đàm phán với EU, hai là hủy toàn bộ tiến trình này. Ngày 12-12, lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn cho biết đảng này đã đề ra mục tiêu trở lại nắm quyền sau 9 năm với cam kết đàm phán lại thỏa thuận Brexit và đưa ra trưng cầu ý dân cùng với lựa chọn hủy toàn bộ tiến trình này để Anh ở lại EU. Đồng thời khẳng định người Anh đang đứng trước ngã tư đường và cuộc bầu cử lần này chính là thời khắc lịch sử.
Những kịch bản đáng lo ngại
Một ngày trước tổng tuyển cử, kết quả thăm dò dư luận cho thấy, đảng Bảo thủ cầm quyền của Thủ tướng Boris Johnson dẫn đầu với cách biệt khoảng 10 điểm % so với Công đảng đối lập song có thể chỉ giành chiến thắng với đa số tối thiểu, tức là 339 ghế tại Hạ viện trên tổng số 650 ghế, chỉ vượt đa số 28 ghế, giảm so với mức vượt đa số 68 ghế trong cuộc thăm dò hai tuần trước đó. Khả năng này sẽ khiến nước Anh có một “Quốc hội treo" trong đó không có đảng nào giành đủ thế đa số trong Hạ viện để có thể tự đứng ra thành lập chính phủ. Một “Quốc hội treo" sẽ là kết quả tiêu cực nhất đối với nền kinh tế Anh, ít nhất là trong ngắn hạn khi không đảng nào có khả năng giải quyết thế bế tắc Brexit hiện nay. Và đây sẽ là một Giáng sinh "không an lành" với Thủ tướng Anh Boris Johnson đồng thời đủ để "làm khó" nhà lãnh đạo Anh trong nỗ lực thực hiện Brexit đúng hạn vào ngày 31-1 tới. Ông Johsnon sẽ phải hành động đầu tiên với một trong 2 lựa chọn là thành lập chính phủ thiểu số hay liên kết với một hoặc một số chính đảng khác để thành lập chính phủ liên minh hoặc từ chức.
Trong trường hợp ông Johnson từ chức, lãnh đạo Công đảng Corbyn được kỳ vọng sẽ thử thành lập chính phủ. Nếu ông Corbyn làm được điều này, các đảng nhỏ có thể sẽ ủng hộ dự định tổ chức trưng cầu ý dân lần 2 về vấn đề Brexit. Ông Corbyn dự định đàm phán thỏa thuận mới với EU trong 3 tháng và đưa ra trưng cầu ý dân trong 6 tháng. Do ông Corbyn không thể nhận được sự ủng hộ của các đảng nhỏ hơn với những chính sách cải cách mà Công đảng vạch ra nên một khi vấn đề Brexit được giải quyết, rất có thể ông sẽ lại tiếp tục kêu gọi tổng tuyển cử sớm để đảm bảo Công đảng giành thế đa số.
Kịch bản cuối cùng mà phe Bảo thủ rất không mong đợi là Công đảng trỗi dậy với một thế đa số cần thiết. Đó là lúc ông Corbyn hoàn thành ý nguyện đưa Công đảng trở lại sau 9 năm và ông sẽ tự do thúc đẩy kế hoạch tổ chức trưng cầu ý dân lần 2 về vấn đề Brexit và tự do thúc đẩy các cải cách kinh tế gốc rễ đã cam kết.
Cờ Anh (phía trước) và cờ EU (phía sau) bên ngoài tòa nhà Quốc hội Anh ở London ngày 19/10/2019. Ảnh: THX/ TTXVN
Đảng Bảo thủ giành chiến thắng vang dội
Dù đã có những kịch bản đáng lo ngại được đặt ra trước thềm cuộc tổng tuyển cử, song kết quả của cuộc tổng tuyển cử này lại cho thấy đảng Bảo thủ của Thủ tướng Boris Johnson đã giành được thế đa số áp đảo tại Quốc hội Anh.
Với gần như tất cả số phiếu được kiểm, đảng Bảo thủ đã giành được 364/650 ghế đủ để đảm bảo thế đa số tuyệt đối tại Hạ viện. Đây cũng là số ghế lớn nhất mà đảng Bảo thủ giành được kể từ thời hoàng kim của Thủ tướng Margaret Thatcher vào những năm 1980. Trong khi đó, Công đảng, đảng đối lập lớn nhất, để mất 59 ghế và chỉ còn 203 ghế, buộc lãnh đạo của đảng này Jeremy Corbyn có thể phải tuyên bố từ chức.
Theo thống kê, sự ủng hộ dành cho ông Johnson tại khu vực bầu cử Uxbridge, Tây London tăng khoảng 1,8 % trong cuộc bầu cử năm nay với tổng cộng 25.351 phiếu bầu. Các kết quả được công bố cho thấy đảng Bảo thủ đã giành những chiến thắng quan trọng tại các khu vực Midlands và vùng North of England, những nơi có truyền thống ủng hộ Công đảng đối lập.
Cũng với việc đảng Bảo thủ giành thế đa số vững chắc tại Hạ viện Anh, Thủ tướng Johnson sẽ được trao quyền tự đứng ra thành lập chính phủ mới mà không cần liên minh với các chính đảng thiểu số khác. Đây là cơ hội lý tưởng để Thủ tướng Anh Johnson thúc đẩy Hạ viện thông qua thỏa thuận Brexit mà chính phủ của ông và EU đạt được hồi giữa tháng 10. Một khi được Hạ viện thông qua, việc Anh rời khỏi EU đúng hạn vào ngày 31-1-2020 kết thúc hơn 3 năm bế tắc chính trị tại Anh xoay quanh vấn đề Brexit như lời cam kết của ông Johnson là trong tầm tay.
Sau khi đảng Bảo thủ của ông giành chiến vang dội trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn, ngày 13-12, Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố nước này sẽ rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, vào ngày 31-1-2020. Phát biểu với những người ủng hộ, Thủ tướng Johnson nói: "Chúng ta sẽ hoàn tất Brexit vào đúng ngày 31-1-2020, không có chuyện nếu, không có chuyện nhưng, không có chuyện có thể".
Thủ tướng Johnson nhấn mạnh người dân đã tiếp tục trao quyền cho đảng Bảo thủ lãnh đạo đất nước trong thời gian tới, với nhiệm vụ mới không chỉ dừng lại ở Brexit mà còn đoàn kết để cùng tiến về phía trước. Thủ tướng Anh nhận định đây là cuộc bầu cử lịch sử, mang lại cơ hội cho chính phủ mới thực hiện nguyện vọng của người dân, để thay đổi đất nước hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn trong đó mọi tiềm năng của tất cả người dân đều được phát huy.
Thanh Lâm/TTXVN (tổng hợp)