Giải Cống hiến lần 18 - 2024 - Đỗ Bảo và chuyện chưa kể về 'Một mình bao la': 'Gian nan quá, hạnh phúc quá'!

Liên tiếp cống hiến cho khán giả những chương trình chất lượng ở nhiều vai trò khác nhau trong năm 2023 - đó dường như là câu trả lời thực tế nhất cho hành trình lao động miệt mài, nghiêm túc và đầy sáng tạo của người nhạc sĩ tài hoa Đỗ Bảo.

Với người nhạc sĩ sinh năm 1978 này, âm nhạc chính là những rung động cho anh thấy nhiều khả năng để chu du trong miền cảm xúc. "Đôi khi, tôi thấy mình thật sự được đi rất xa, những chuyến đi vô giá" - anh nói.

* Người ta thường nói, không có áp lực thì không có kim cương. Liên tiếp các chương trình trong năm 2023 của anh đều gây tiếng vang lớn, được đông đảo khán giả và giới chuyên môn dành tặng cho nhiều lời khen ngợi như: âm nhạc đỉnh cao, chuyên nghiệp, đẳng cấp… Vậy để làm nên những "viên kim cương" ấy, anh có phải đối diện với những áp lực nào không?

- Năm 2023 tình cờ là một năm bận rộn và đầy áp lực, nặng chưa từng có đối với tôi, bởi các chương trình đều là chương trình rất quy mô, hoặc về tên tuổi tác giả nghệ sĩ, hoặc thêm cả về tầm vóc và các yêu cầu phức tạp trong sản xuất, dàn dựng.

Đêm nhạc Phú Quang & Đỗ Bảo - Hà Nội mùa chuyển diễn ra vào tháng 4, tôi đảm đương nhiều vai trò. Nhưng ở vai trò tác giả nhàn hạ nhất thì tôi lại cảm thấy có áp lực hơn cả, bởi đó là chương trình chung với một người nhạc sĩ gạo cội là chú Phú Quang.

Tôi nhớ khi ấy có nói với Ban tổ chức rằng, ca khúc của mình khá đa dạng về âm nhạc và nội dung. Về mặt tác phẩm thì tôi có thể chọn từ gia tài của mình để làm đêm nhạc chung mà đủ hấp dẫn với bất cứ tác giả nào khác. Điều tôi băn khoăn là, liệu khán giả có cảm thấy vui lòng, hài lòng hay không, bởi sự kết hợp hai thế hệ như thế? Tôi ngại những thị phi thiếu tích cực chẳng hạn.

Thế rồi, qua chương trình, tôi rất vui khi phát hiện ra mình có không ít khán giả lớn tuổi. Bình thường, tôi đi đường đôi khi cũng có những người lớn tuổi, người già nhận ra tôi. Nhưng chỉ có đến đêm nhạc đó, tôi mới biết chắc rằng có hẳn một lớp khán giả như vậy.

Thành công của hai đêm nhạc này cho tôi thấy có vẻ như mình và âm nhạc của mình đủ sinh động, năng động để trải rộng, tùy biến, chan hòa và kết nối tâm hồn một số thế hệ nghệ sĩ và khán giả.

Nghỉ ngơi vài ngày, ngay đầu tháng 5 tôi nhận lời mời hẹn gặp từ nhạc sĩ Đức Trịnh - Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam - để tham gia vai trò Giám đốc âm nhạc Đàn chim Việt - chương trình nghệ thuật kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhạc sĩ Văn Cao diễn ra vào tháng 8/2023. Đây là chương trình đồ sộ, quy mô quốc gia, hội tụ 4 dàn nhạc lớn và hàng chục ca sĩ, diễn ra cả trong sân khấu cùng lúc với ngoài cửa Nhà hát Lớn Hà Nội.

Lần đầu tiên chúng tôi phải thu âm và sản xuất các bản nhạc mà ở đó gồm dàn nhạc giao hưởng, hợp xướng, nghi lễ… cùng biểu diễn. Đây là công việc rất to và nặng. Chương trình này ngốn của tôi rất nhiều tâm sức. Nó quá ít hoặc không có tiền lệ về phương pháp sản xuất và hình thức biểu diễn - nhất là bên cạnh âm nhạc, tôi còn phải tổ chức để các dàn nhạc với hàng chục ca sĩ, nhạc sĩ, tất cả lên đến hàng trăm nghệ sĩ biểu diễn, phối hợp ăn khớp với nhau. Riêng lên kịch bản âm nhạc và kế hoạch sản xuất đã mất hàng tuần.

Cũng vì kế hoạch sản xuất rất kĩ càng chi tiết, với giúp sức của các trợ lý có kinh nghiệm, cuối cùng, cả quá trình thực hiện nhiều tháng cho đến đêm diễn truyền hình trực tiếp, mọi việc hầu như ăn khớp ở mức kì vọng của bản thân tôi.

Trong lúc chuẩn bị đầy gian nan từ đầu tháng 5 để ra chương trình Đàn chim Việt vào cuối tháng 8, tôi gặp lại các anh em công ty The Bros để bàn thảo cho liveshow riêng vào tháng 11 của mình. Đó là những ngày tháng hẹn hò và trao đổi công việc. Sau Đàn chim Việt, tôi nghỉ được 1 - 2 ngày là vào ngay công việc cho show riêng.

* Quả là những cuộc đua thần tốc với thời gian để kết tinh từng trái ngọt cho âm nhạc đáng nể phục. Với "Một mình bao la" –-nơi anh nhìn lại hành trình 30 năm tận hiến cho âm nhạc của bản thân - những áp lực liệu có nhiều hơn so với 2 chương trình đầu năm và giữa năm không?

- Một mình bao la lẽ ra đã được tổ chức sớm hơn - vào dịp đầu năm 2023, nhưng được lùi lại để nhường thời gian cho đêm nhạc Phú Quang & Đỗ Bảo - Hà Nội mùa chuyển. Đó là lý do chúng tôi chọn sát nút cuối năm để tránh tất cả mọi chương trình, tập trung toàn tâm cho nó.

Một mình bao la tiếp tục là 3 tháng không ăn không ngủ để sản xuất với rất nhiều cảm xúc.

Đầu tiên vẫn là áp lực, tôi không biết khán giả TP.HCM có để tâm, quan tâm mua vé xem đêm của mình không nữa? Tôi rất sợ ế vé khi làm show, mà cả 2 sân khấu chúng tôi chọn tại Hà Nội và TP.HCM đều là những sân khấu lớn nhất ở mỗi thành phố.

Tôi gặp lại cảm xúc hồi mình làm album Cánh cung đầu tay. Khi đó, ai cũng ái ngại hoặc chừng mực trao đổi với tôi. Đại ý rằng tôi cần cân nhắc lượng đĩa in và ai sẽ mua. Trong trường hợp với Một mình bao la, tôi cần cân nhắc địa điểm nhỏ hơn - bởi năm 2023, kinh tế khó khăn…

* Nhưng rồi, dường như "Một mình bao la" lại là chương trình được đánh giá là gây tiếng vang lớn. Kéo dài đến 4 tiếng đồng hồ, khán giả Hà Nội và TP.HCM đều ngồi đến tận nửa đêm để theo dõi. Vậy, theo anh, bên cạnh việc đầu tư chất lượng cho cả phần nghe và phần nhìn, còn những điều gì góp phần làm nên dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng về chương trình này?

- Trong chộn rộn và nhiều khó khăn khi thực hiện chương trình này, tôi cũng được nhiều anh chị em bạn bè hỗ trợ chia sẻ và tài trợ những gói "bạn bè". Điều đó làm tôi cảm kích rất sâu đậm. Đó cũng là kỉ niệm nhắc nhớ tôi mai này nên năng nổ chia sẻ hỗ trợ đồng nghiệp của mình hơn.

Điều tuyệt vời nữa là sự đồng hành của The Bros. Trong quá trình sản xuất, chúng tôi rất ăn ý với nhiều cảm hứng. Cộng thêm vào đó là sự hưởng ứng của các anh chị em ca sĩ, dàn nhạc, trợ lý và kỹ thuật viên, giúp cho Một mình bao la như tung cánh. Trừ một vài trục trặc kỹ thuật nhỏ ban đầu trong việc bán vé, tất cả đều hoàn hảo từ đầu đến cuối như tôi kì vọng. Khán giả cũng tuyệt vời chưa từng có. Mọi điều đều tuyệt vời. Chúng tôi có đầy ắp kỉ niệm tại cả hai thành phố lớn.

Liên tục hành trình từ tháng 9/2012 cho đến tháng 12/2023, tôi chưa bao giờ làm việc một mạch lâu và nặng như thế. Tôi đã đảm nhiệm rất nhiều vai trò khác nhau ở toàn những chương trình áp lực, mà ở đó mỗi chương trình vẫn buộc phải thành công (đủ lớn) bởi kỳ vọng của các đối tác, và cũng bởi của chính tôi để có đà đi đến giới thiệu chương trình quan trọng nhất của riêng mình - Một mình bao la vừa qua.

Cảm hứng và thành công của Một mình bao la không thể có được nếu chỉ vì ở đó chúng tôi bỏ ra bao nhiêu tiền bạc (dù con số này là rất, rất nhiều), hay cá nhân tôi bỏ ra bao nhiêu năm sáng tác âm nhạc, đã có sẵn bao nhiêu tác phẩm (mà ở đó mỗi tác phẩm vốn đã là một công trình được dồn nén sâu dày cảm xúc, qua năm tháng). Cánh cung Live in Hanoi của 10 năm trước, hay giờ đây là Một mình bao la đã thành công ở chỗ: nó được chủ trương sinh ra như một điểm hẹn - nơi hội tụ của tình yêu âm nhạc thực thụ. Đó cũng là ước mơ cống hiến cho đời sống những trải nghiệm âm nhạc giầu cảm xúc và tính cập nhật, niềm vui thăng hoa, niềm tự hào của ê-kíp nghệ sĩ, nhà sản xuất, ca sĩ, dàn nhạc, và cả đông đảo khán giả nữa. Hơn nữa, những con người này, có thể nói, phần lớn hẳn là những người chuyên nghiệp và trong đó có những con người xuất sắc nhất.

* Vậy, sau "Một mình bao la", anh sẽ…?

- Suốt những ngày tháng sau show Một mình bao la, tôi gần như hoàn toàn trống rỗng. Tôi loanh quanh ở nhà với gia đình, bởi cần nghỉ ngơi, cần cân bằng lại mọi khía cạnh sống. Những lúc không công việc giao tiếp trong những nhóm sản xuất, trở về tôi thường cảm nhận rõ thế giới của mình là một hòn đảo khá biệt lập. Ai quan tâm cũng có thể cảm thấy, biết tôi vui rất nhiều về năm 2023, dù trong im ắng nhịp sống đời thường của mình.

Tôi dự kiến thời gian tới sẽ cho ra mắt cuốn sách nhạc công phu về 100 ca khúc của mình, sau đó sẽ là album Tấn Minh hát Đỗ Bảo. Tôi đang thong dong chậm lại hơn rất nhiều, để cho mình một khoảng thời gian vui với bao la.

Lương Đình Khoa (thực hiện)