(Thethaovanhoa.vn) - Chúng ta có Pep Guardiola, Jose Mourinho, Luis Enrique trong danh sách những HLV xuất sắc nhất. Thấp hơn một chút là Frank Rijkaard, Ronald Koeman, Frank De Boer và Philip Cocu. Và trong tương lai sẽ là Denis Bergkamp hay Xavi hứa hẹn là những cái tên sáng giá trong làng HLV. Họ có một điểm chung: Là học trò, hoặc chịu ảnh hưởng rất lớn từ Louis Van Gaal.
Vậy mà Louis Van Gaal lại là kẻ đang bị chối bỏ ở sân Old Trafford. Nói theo cách của người Việt, ông bị nhiều người yêu đội bóng này coi như “con hủi”.
Tại sao một người góp tay tạo ra thế hệ những huấn luyện viên tài năng và thành công tột bậc, giới thiệu hàng loạt những thế hệ cầu thủ xuất chúng khắp châu Âu từ Hà Lan, Tây Ban Nha cho tới Đức kéo dài suốt hai thập kỉ từ 1991 tới 2012; và đóng góp gián tiếp vào chức vô địch thế giới của Tây Ban Nha và Đức bằng những nhân tố tự tay ông nhào nặn như Xavi, Iniesta, Kroos hay Thomas Muller lại bị nghi ngờ đến như vậy ở xứ sở sương mù?
Manchester United là một bước lùi, giống như thời ông khiến Hà Lan bị loại khỏi vòng chung kết World Cup 2002, hoặc giai đoạn dẫn dắt Barcelona lần thứ hai. Nhưng vì sao điều đó lại xảy ra với Van Gaal, người ưa đổi mới, thích lắng nghe và sẵn sàng hành động cho điều mình tin là đúng đắn, dù đôi khi, khiến người ta có cảm giác HLV 67 tuổi này là độc đoán và bảo thủ? Thất bại của ông hay tự chính Man. United được nhìn dưới hai góc độ: Nhân sự và chiến thuật. Mà yếu tố đầu tiên, đủ để khiến Van Gaal phải về hưu.
Phải thông minh mới đá được như Van Gaal mong muốn
“Bạn có thể thấy cậu ta nói như một HLV, không nhiều người có thể làm điều đó, đấy phải là đội trưởng”, người Van Gaal nhắc đến là Pep Guardiola, khi ông mới đặt chân tới Camp Nou, thay thế Bobby Robson. Ông trao băng đội trưởng cho Pep với niềm tin, “Cậu ta sẽ là người hay nhất ở vị trí số 4, người có thể đọc trận đấu và có tầm nhìn để làm điều đó”. Pep, về sau đúng là như vậy và được báo chí Tây Ban Nha gắn mác: “Cái loa của Van Gaal”, theo hướng tích cực.
Louis Van Gaal thích những người thông minh. Và cần có những người biết tư duy để truyền tải ý tưởng của mình trên sân bóng. Cùng với Pep, Van Gaal có cả Jose Mourinho ở Barcelona, người giá trị hơn cả một phiên dịch, được HLV người Hà Lan nhắc đến với sự thích thú: “Một anh chàng ngạo mạn, không tuân thủ các phép tắc và sẵn sàng phản đối nếu thấy tôi sai lầm. Thế nào mà về sau tôi còn nghe Jose nói nhiều hơn cả các trợ lý của mình”. Jose Mourinho, như đã biết, gây dựng danh tiếng nhờ những ý tưởng chiến thuật và khả năng thuyết phục được trau dồi dưới sự chở che của Van Gaal.
Van Gaal thích những người thông minh
Trước đó ở Ajax, Van Gaal có Danny Blind, ngọn hải đăng ở vị trí trung vệ thòng, có Litmanen, Denis Bergkamp, anh em nhà De Boer, tiếp theo là Rijkaard. Bất kì ai trong số này cũng là những cầu thủ tư duy trận đấu cực tốt.
Ở Man United, bói không ra một cái tên hiểu trận đấu theo cách Van Gaal kì vọng. Blind con, chỉ chơi bóng theo chỉ dẫn, dù là người được ông lựa chọn. Schweinsteiger, cậu học trò cưng thời ở Bayern Munich bị chấn thương hành hạ và cái đầu giờ chậm chạp hơn cả tốc độ di chuyển. Memphis Depay là sự thất vọng vì chỉ biết vẽ vời. Trong khi, tất cả những người còn lại (được HLV Ferguson đưa về hoặc đào tạo) không ai có trí thông minh như Xavi, Iniesta hay Toni Kroos và Thomas Muller, để biết chơi bóng thật sự là như thế nào. Và đội bóng (theo ý tưởng của Van Gaal) vận động ra sao.
Nếu Rooney hay Carrick đọc trận đấu theo cách của Muller hay Xavi, người Anh đã vô địch World Cup đến vài lần. Sự khác biệt không chỉ nằm ở tính hiện tại mà còn tiếp nối ở tương lai. Hãy xem Ferguson tạo ra những HLV nào, đó là Keane, Hughes, Bruce, Neville hay Blanc, ngoại trừ Blanc tương đối thành công ở nước Pháp, tất cả những người còn lại đều xoàng xĩnh nếu đặt bên cạnh Pep Guardiola, Mourinho hay Luis Enrique.
Hãy cùng nhét Paris vào chai với chữ “nếu”. Nếu Manchester United thua West Ham United tại FA Cup cuối tuần qua thay vì hòa, rồi bị Liverpool chính thức loại khỏi Europa League, nhiều khả năng HLV người Hà Lan sẽ bị sa thải ngay lập tức.
Van Gaal không hề cũ kĩ. “Bạn có thể đánh giá bất kì đội bóng nào, nhưng không thể so sánh nó với 10 năm trước vì đã có một cuộc cách mạng bóng đá ở châu Âu”. Một thập kỉ đó, các học trò của ông như Pep hay Mou đã khiến bóng đá đi theo một hướng khác và tác động ngược lại với HLV người Hà Lan. Giúp ông biến đổi Hà Lan duy mỹ trở thành đội bóng thực dụng hơn cả chủ nhà Brazil vào mùa Hè 2014. “Van Gaal không bao giờ thừa nhận điều này, nhưng bóng đá của ông ấy mang hơi hướm của Cruff, chỉ khác ở cách thực hiện”, Denis Bergkamp nói cách đây không lâu.
Thế bóng đá của Ferguson là gì? Nhiều người trong số chúng ta có thể cảm nhận, phương pháp của HLV người Scotland thật ra rất đơn giản, không phân tích quá nhiều về chiến thuật, khuyến khích các cầu thủ bộc lộ khả năng, nhiều khi chơi rất bản năng và luôn có tính phiêu lưu.
Eric Cantona thành danh theo cách này, Roy Keane hay Cris Ronaldo cũng gầy dựng tiếng tăm như thế. Đó là lí do vì sao người ta thấy Man United dưới thời Ferguson đá rất thoải mái và có thể dung nạp những mẫu cầu thủ không bao giờ tồn tại trong ý tưởng của Van Gaal như Valencia, O’ Shea, Park Ji Sung và thậm chí là cả Cantona. Ferguson có thể đi xem đua ngựa trước một trận đấu lớn, không cần quan tâm đến chiến thuật mà vẫn có thể giành chiến thắng. Như khi khiến Wenger lúng túng với sự tùy hứng là xếp anh em nhà Rafael ở hàng tiền vệ để hủy hoại lối chơi của Arsenal.
Sir Alex Ferguson không phân tích quá nhiều về chiến thuật
Van Gaal là khác biệt, ông chỉ dẫn các cầu thủ đến từng chi tiết để tạo ra hệ thống chiến thuật hoàn chỉnh và tất cả phải phục vụ mục đích chung đấy. Như tất cả đã thấy cách ông uốn nắn các cầu thủ Man United thực hiện một quả phạt góc ra sao, đứng vị trí, xử lý bóng bước một và ứng phó với sự truy cản như thế nào. Không khác nhiều so với việc hướng dẫn những mầm non bóng đá. Hay gạt ra ngoài các ngôi sao như Riquelme hoặc Rivaldo, những người gây cản trở đến triết lý chơi bóng của Van Gaal vì quá bản năng. Đôi khi người ta vẫn thấy ông phàn nàn, các cầu thủ không tuân thủ chiến thuật và quá lo lắng khi chơi bóng.
Chỉ với Dembele, Jerermain Lens, Ari, Pelle hay Romero, Van Gaal đã đưa AZ Alkmaar tới chức vô địch mùa 2008. Không so về chất lượng giải đấu, chỉ cần đặt trên một tiêu chí là tập thể thì rõ ràng Alkmaar là ví dụ tiêu biểu cho sự thành công của HLV 67 tuổi này.
“Van Gaal có ý tưởng hoàn hảo về bóng đá, ông ấy muốn tập thể giành chiến thắng và buộc họ phải tuân thủ chiến thuật của mình, đôi khi rất quân phiệt, Ferguson thì không như thế, ông ấy muốn các cầu thủ tự cảm nhận trận đấu theo cách của mình”, Johan Cruff, kẻ thù của Van Gaal nói về tình cảnh của Man United hiện tại.
Nói cách khác, Louis Van Gaal và Man United là khác biệt mà thời gian ngắn ngủi sẽ không giúp cả hai trở nên đồng điệu với nhau. Ở lại thêm một mùa nữa sẽ là thảm hoạ!
Thể thao & Văn hóa